ΧΗΜΕΙΑ  Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 1^ου ΓΕΛ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ 1^Ο       20 – 03- 2020

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3^Ο

Θα διαβάσετε τις σελίδες 95 και 96 και θα μου γράψετε όποια απορία έχετε.

Σαν παράδοση του μαθήματος : Χημική αντίδραση σημαίνει ότι συμβαίνει κάποια αλλαγή στις ουσίες. Όταν ο πάγος λειώνει, η αμμωνία που μυρίζει είναι χημική αντίδραση ; Όχι, γιατί και στις δυο περιπτώσεις η χημική ουσία παραμένει η ίδια. Αυτές οι αλλαγές με σύμβολα γράφονται ως εξής :

ο πάγος λειώνει :                    H₂O (s)              βελάκι       H₂O (l)

η αμμωνία εξατμίζεται :        NH₃ (l)       βελάκι         NH₃ (g)

Παρατηρείτε ότι πριν το βελάκι και μετά το βελάκι η χημική ουσία είναι η ίδια ; Αυτές οι αλλαγές δεν είναι χημικές αντιδράσεις, είναι φυσικά φαινόμενα. Τα γράμματα s, l, g  όταν υπάρχουν μας δείχνουν την φυσική κατάσταση τα ουσίας, δηλαδή αν είναι στερεό, υγρό ή αέριο. Το βελάκι σημαίνει μετατρέπεται.

Παραδείγματα χημικών αντιδράσεων :

Η₂   +  Ο₂    βελάκι                                                                         Η₂Ο                        Ν₂   +   Η₂     βελάκι                ΝΗ₃

Οι ουσίες πριν το βελάκι λέγονται αντιδρώντα και οι ουσίες μετά το βελάκι λέγονται προϊόντα. Αν θέλουμε θα μπορούσαμε να βάλουμε και την φυσική κατάσταση των ουσιών. 

Η₂ (g)   +Ο₂   (g)      βελάκι      Η₂Ο   (l)             Ν₂  (g)  +   Η₂  (g)    βελάκι                ΝΗ₃ (g)

Τώρα είναι εντάξει οι χημικές εξισώσεις ; Όχι, επειδή ο αριθμός των ατόμων στα αντιδρώντα και στα προϊόντα δεν είναι ίδιος. Στις χημικές αντιδράσεις επειδή χρησιμοποιούμε μικρές ενέργειες ισχύει η αρχή διατήρησης μάζας. Θα βάλουμε λοιπόν αριθμούς μπροστά  από τις ουσίες για να πετύχουμε ο αριθμός των ατόμων στα αντιδρώντα και στα προϊόντα να είναι ίδιος. Οι αριθμοί αυτοί λέγονται συντελεστές.

2 Η₂   +  Ο₂    βελάκι      2 Η₂Ο                       Ν₂   +  3 Η₂     βελάκι                2 ΝΗ₃

Για να βρούμε πόσα άτομα έχουμε πολλαπλασιάζουμε τον συντελεστή επί τον δείκτη του στοιχείου στην ένωση.  Ας δούμε την πρώτη αντίδραση :

Αντιδρώντα  :        2 Η₂   : 2 ^. 2 = 4 Η                 1  ^. 2 =2 Ο

Προϊόντα    :        2 Η₂Ο       :            2 ^. 2 = 4 Η             2 ^.  1 = 2 Ο

Άρα ο αριθμός ατόμων κάθε στοιχείου  στα αντιδρώντα και στα προϊόντα είναι ίδιος. Δεν θα αλλάζετε τους δείκτες των στοιχείων μέσα στην ένωση για να πετύχετε ο αριθμός ατόμων κάθε στοιχείου  στα αντιδρώντα και στα προϊόντα να  είναι ίδιος. Αυτοί οι δείκτες μπαίνουν σύμφωνα μ’ αυτά που μάθαμε στην ονοματολογία στο 2^ο κεφάλαιο π.χ. το Η₂Ο     είναι έτσι επειδή Η⁺¹ Ο^-2 και βάζουμε τα νούμερα χιαστί σαν δείκτες για να γίνει ο Μοριακός Τύπος της ένωσης.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Θα λύσετε την άσκηση 51 στη σελίδα 117.

2. Να βάλετε συντελεστές στις παρακάτω  χημικές εξισώσεις :

                    α.      Κ     +   F₂                                                                              βελάκι            KF           

                   β.     Na  +   FeCl₂           βελάκι             NaCl    +  Fe

                   γ.       Ba      +  NaBr       βελάκι              BaBr₂  +   Na

                  δ.       Mg      +  HCl            βελάκι        MgCl₂       +      H₂

                   ε.         K     +  H₂O           βελάκι             KOH      +   H₂

                   στ.   C₃H₆      +    O₂         βελάκι              CO₂      +    H₂O

Οι λύσεις των ασκήσεων θα είναι μαζί με την παράδοση του 2^ου μαθήματος.